Vereisten voor materialen bestemd om met levensmiddelen in contact te komen

EU-vereisten: EU-Verordening (EG) nr. 1935/2004 (de 'FCM-verordening van de EU') bevat algemene eisen waaraan alle in de EU verkochte materialen moeten voldoen die met levensmiddelen in contact komen. Afzonderlijke EU-wetgeving stelt aanvullende eisen voor specifieke materialen die met levensmiddelen in contact komen, zoals Verordening (EU) nr. 10/2011 betreffende materialen van kunststof of Richtlijn 84/500/EEG inzake keramische voorwerpen. Als er geen specifieke EU-regels voor materialen bestaan, is er mogelijk aanvullende nationale wetgeving van de lidstaten. De FCM-verordening van de EU moet worden toegepast in samenhang met Verordening (EG) nr. 2023/2006 betreffende goede vervaardigingsmethoden (GMP), die algemene en gedetailleerde regels bevat voor de toepassing van GMP tijdens de productie van materialen die met levensmiddelen in contact komen (Food Contact Materials, FCM).

Als je met levensmiddelen in contact komende materialen verkoopt die onder de FCM-verordening van de EU vallen, moet je ervoor zorgen dat deze voldoen aan de GMP en aan alle andere stofspecifieke eisen, zoals voor keramische voorwerpen, folie van geregenereerde cellulose, metaal of kunststoffen.

Het is jouw verantwoordelijkheid om aan de EU-vereisten te voldoen als je met levensmiddelen in contact komende materialen in de EU verkoopt. Je moet je ook houden aan de van toepassing zijnde nationale wet- en regelgeving in de lidstaten, die de FCM-verordening van de EU aanvullen, en aan andere nationale vereisten in de landen waar je deze producten verkoopt.

Zie hieronder voor meer informatie over de EU-vereisten.

Vereisten voor het Verenigd Koninkrijk: Tot het einde van de Brexit-overgangsperiode (31 december 2020) bevat de FCM-verordening van de EU de algemene eisen waaraan alle in het Verenigd Koninkrijk verkochte materialen die met levensmiddelen in contact komen moeten voldoen . Afzonderlijke EU-wetgeving stelt aanvullende eisen voor specifieke materialen die met levensmiddelen in contact komen, zoals Verordening (EU) nr. 10/2011 betreffende materialen van kunststof of Richtlijn 84/500/EEG inzake keramische voorwerpen. Als er geen specifieke EU-regels voor materialen bestaan, is er mogelijk aanvullende wetgeving van het Verenigd Koninkrijk. De FCM-verordening van de EU moet worden toegepast in samenhang met Verordening (EG) nr. 2023/2006 betreffende goede vervaardigingsmethoden (GMP), die algemene en gedetailleerde regels bevat voor de toepassing van GMP tijdens de productie van materialen die met levensmiddelen in contact komen (Food Contact Materials, FCM).

Na het einde van de Brexit-overgangsperiode (31 december 2020) is een gewijzigde versie van Verordening (EG) nr. 1935/2004 en Verordening (EU) nr. 10/2011 van toepassing op alle materialen die met levensmiddelen in contact komen, als gevolg van Verordening 2019/704 inzake materialen en voorwerpen in contact met levensmiddelen (Amendement) (EU-Exit) ('de Verordening van het Verenigd Koninkrijk inzake FCM'). Er gelden verschillende regels voor goederen die je verkoopt in:

1. Groot-Brittannië (Engeland, Schotland en Wales); en
2. Noord-Ierland

We hebben hieronder de relevante wijzigingen in de vereisten van het Verenigd Koninkrijk aangegeven die na de Brexit-overgangsperiode gelden.

Het is jouw verantwoordelijkheid om aan de VK-vereisten te voldoen als je met levensmiddelen in contact komende materialen in het Verenigd Koninkrijk verkoopt. Als je ook dergelijke producten verkoopt op de EU-website(s) van Amazon, moet je tevens voldoen aan de FCM-verordening van de EU en aan andere nationale vereisten in de landen waar je deze producten verkoopt.

Zie hieronder voor meer informatie over de vereisten van het Verenigd Koninkrijk.

Deze informatie is voor informatieve doeleinden en moet niet worden beschouwd als vervanging van juridisch advies. We raden je aan een juridisch adviseur te raadplegen als je vragen hebt over de wet- en regelgeving met betrekking tot je product. Deze informatie weerspiegelt slechts de situatie op de datum van schrijven en de vereisten in de EU en in het Verenigd Koninkrijk kunnen veranderen, met name door de ontwikkelingen rondom Brexit. Raadpleeg de huidige Brexit-richtlijnen van het Verenigd Koninkrijk voor je producten (indien beschikbaar) voor meer informatie over wijzigingen die gevolgen voor je kunnen hebben na het einde van de overgangsperiode.

Op welke producten zijn de EU-vereisten voor materialen die met levensmiddelen in contact komen van toepassing?

De FCM-verordening is van toepassing op materialen en voorwerpen, inclusief actieve en intelligente met levensmiddelen in contact komende materialen die:

• bestemd zijn om met levensmiddelen in contact te komen;
• al in contact met levensmiddelen zijn en daartoe bestemd zijn;
• redelijkerwijs kunnen worden geacht bij normaal of te verwachten gebruik met levensmiddelen in contact te komen of hun bestanddelen aan levensmiddelen af te geven.

Wat zijn de belangrijkste verplichtingen op grond van de EU-vereisten voor materialen die met levensmiddelen in contact komen?

Samenstelling

Materialen en voorwerpen die met levensmiddelen in contact komen, dienen overeenkomstig goede fabricagemethoden te worden vervaardigd, zodat zij bij normaal of te verwachten gebruik geen bestanddelen afgeven aan levensmiddelen in hoeveelheden die gevaar kunnen opleveren voor de gezondheid van de mens of tot een onaanvaardbare wijziging in de samenstelling, smaak of geur van de levensmiddelen kunnen leiden.

Bijlage 1 van de FCM-verordening van de EU bevat ook een lijst van 17 groepen materialen en voorwerpen waarvoor specifieke maatregelen moeten worden genomen. Deze specifieke maatregelen kunnen het volgende omvatten:

• Lijsten van stoffen die zijn toegestaan bij het vervaardigen van materialen en voorwerpen.
• Lijsten van toegelaten stoffen in actieve of intelligente materialen en voorwerpen die met levensmiddelen in contact komen, of lijsten van actieve of intelligente voorwerpen en materialen en, indien nodig, bijzondere gebruiksvoorwaarden voor deze stoffen en/of de materialen en voorwerpen waarin zij zijn opgenomen.

Er zijn bijzondere maatregelen van de EU ten aanzien van materialen, waaronder:

• Verordening (EU) nr. 10/2011 betreffende materialen van kunststof
• Verordening (EG) nr. 450/2009 betreffende actieve en intelligente materialen
• Verordening (EG) nr. 282/2008 betreffende materialen van gerecyclede kunststof
• Richtlijn 84/500/EEG inzake keramische voorwerpen
• Richtlijn 2007/42/EG inzake folie van geregenereerde cellulose

Er zijn bijzondere maatregelen van de EU ten aanzien van stoffen, waaronder:

• Verordening 1895/2005/EG - beperking van het gebruik van bepaalde epoxyderivaten in materialen bestemd om met levensmiddelen in contact te komen
• Richtlijn 93/11/EEG - afgifte van N-nitrosamines en N- nitroseerbare stoffen door rubberspenen en -fopspenen
• EU-Verordening nr. 284/2011 betreffende keukengerei van melamine of polyamide gemaakt in of verzonden uit China of Hongkong

Actieve materialen en voorwerpen mogen geen veranderingen in de samenstelling, smaak of geur van levensmiddelen veroorzaken, bijvoorbeeld door voedselbederf te verhullen, wat de consument zou kunnen misleiden. Intelligente materialen en voorwerpen mogen geen informatie over de toestand van de levensmiddelen geven die de consument kan misleiden.

Documentatie

Bij materialen bestemd om met levensmiddelen in contact te komen en waarvoor specifieke eisen gelden, moet een verklaring van overeenstemming zijn gevoegd. Deze specifieke eisen vallen momenteel onder de volgende wetgeving:

• Verordening (EU) nr. 10/2011 betreffende materialen van kunststof
• Verordening (EG) nr. 450/2009 betreffende actieve en intelligente materialen
• Verordening (EG) nr. 282/2008 betreffende materialen van gerecyclede kunststof
• Richtlijn 84/500/EEG inzake keramische voorwerpen
• Richtlijn 2007/42/EG inzake folie van geregenereerde cellulose

Nationale maatregelen vereisen mogelijk ook voor aanvullende FCM's een verklaring van overeenstemming.

Etikettering en informatie

De etikettering van, de reclame voor en de aanbiedingsvorm van materialen of voorwerpen mogen de consument niet misleiden.

• Actieve en intelligente materialen en voorwerpen moeten op adequate wijze zijn geëtiketteerd, zodat duidelijk is dat de materialen of voorwerpen actief en/of intelligent zijn.
• Actieve en intelligente materialen en voorwerpen die reeds met levensmiddelen in contact zijn, moeten op adequate wijze worden geëtiketteerd, zodat de consument de niet-eetbare delen kan identificeren.

Materialen en voorwerpen die bij levering of verkoop nog niet in contact zijn met levensmiddelen, dienen vergezeld te gaan van de onderstaande informatie. Deze kan worden vermeld op de materialen of voorwerpen, op hun verpakking of op etiketten die op de materialen of de verpakking daarvan zijn aangebracht:

• De aanduiding 'voor levensmiddelen' of een specifieke aanwijzing voor het gebruik (zoals een wijnfles), dan wel het in bijlage II van de FCM-verordening van de EU afgebeelde symbool, tenzij de materialen of voorwerpen gelet op hun kenmerken duidelijk bestemd zijn om met levensmiddelen in contact te komen.
• Eventuele speciale instructies die voor een veilig en passend gebruik moeten worden opgevolgd.
• De naam of handelsnaam en, in beide gevallen, het adres of de statutaire zetel van de in de EU gevestigde fabrikant, verwerker of verkoper die verantwoordelijk is voor de verkoop van het materiaal of het voorwerp in de EU.
• Voldoende etikettering om de traceerbaarheid van het materiaal of het voorwerp te garanderen.
• In het geval van actieve materialen en voorwerpen:
  • informatie over de toegestane gebruikswijze(n); en
  • andere relevante informatie (zoals de naam en de hoeveelheid van de door het werkzame bestanddeel afgegeven stoffen). Het doel van dergelijke informatie is om exploitanten van levensmiddelenbedrijven die deze materialen en voorwerpen gebruiken, in staat te stellen te voldoen aan andere relevante EU-bepalingen of, bij ontstentenis daarvan, aan de nationale bepalingen die van toepassing zijn op levensmiddelen, met inbegrip van bepalingen inzake levensmiddelenetikettering.

Deze informatie moet goed zichtbaar, duidelijk leesbaar en onuitwisbaar zijn, en in het geval van eis 1, 2 en 5, in een gemakkelijk te begrijpen taal zoals bepaald door de lidstaten, zoals de officiële nationale taal.

Traceerbaarheid

Materialen en voorwerpen die in de EU worden verkocht, moeten identificeerbaar zijn aan de hand van een geschikt systeem dat traceerbaarheid mogelijk maakt door etikettering of relevante documenten of informatie.

Bedrijfsexploitanten moeten over systemen en procedures beschikken om bedrijven te identificeren van waaruit en waaraan materialen, voorwerpen, stoffen of producten zijn geleverd die vallen onder de EU-vereisten voor materialen die met levensmiddelen in contact komen.

Gelden er nog andere verplichtingen?

Producenten en distributeurs hebben ook verplichtingen op grond van de Richtlijn algemene productveiligheid (RAPV). Raadpleeg de informatie over de RAPV op deze pagina.

Aanvullende informatie

We raden je ten zeerste aan de website van de Europese Commissie te bezoeken voor meer informatie over de EU-vereisten voor materialen die met levensmiddelen in contact komen:

• https://ec.europa.eu/food/safety/chemical_safety/food_contact_materials_en
• https://www.efsa.europa.eu/en/topics/topic/food-contact-materials

Waar zijn de VK-vereisten voor materialen die met levensmiddelen in contact komen van toepassing?

De VK-Verordening inzake FCM is van toepassing op alle producten die in het Verenigd Koninkrijk worden verkocht, maar de bepalingen worden op verschillende wijze toegepast in Groot-Brittannië (Engeland, Schotland en Wales, GB) en Noord-Ierland. Hieronder lees je meer over de positie in Noord-Ierland.

Op welke producten zijn de VK-vereisten voor materialen die met levensmiddelen in contact komen van toepassing?

De FCM-verordening is van toepassing op materialen en voorwerpen, inclusief actieve en intelligente met levensmiddelen in contact komende materialen die:

• bestemd zijn om met levensmiddelen in contact te komen;
• al in contact met levensmiddelen zijn en daartoe bestemd zijn;
• redelijkerwijs kunnen worden geacht bij normaal of te verwachten gebruik met levensmiddelen in contact te komen of hun bestanddelen aan levensmiddelen af te geven.

Voorbeelden omvatten: verpakkingen en houders, keukenapparatuur, bestek, servies en koffiezetapparaten.

Er zijn enkele uitsluitingen, met inbegrip van antiquiteiten, bedekkings- of omhullingsmaterialen (bijvoorbeeld materialen ter bekleding van kaaskorsten, bereide vleeswaren of fruit, die één geheel vormen met het voedsel en mogelijk samen met deze levensmiddelen worden geconsumeerd) en openbare of particuliere vaste installaties voor waterdistributie.

Wat zijn de belangrijkste verplichtingen op grond van de VK-vereisten voor materialen die met levensmiddelen in contact komen?

Samenstelling

Materialen en voorwerpen die met levensmiddelen in contact komen, dienen overeenkomstig goede fabricagemethoden te worden vervaardigd, zodat zij bij normaal of te verwachten gebruik geen bestanddelen afgeven aan levensmiddelen in hoeveelheden die gevaar kunnen opleveren voor de gezondheid van de mens of tot een onaanvaardbare wijziging in de samenstelling, smaak of geur van de levensmiddelen kunnen leiden.

Bijlage 1 van de VK-Verordening inzake FCM bevat ook een lijst van 17 groepen materialen en voorwerpen waarvoor specifieke maatregelen moeten worden genomen. Deze specifieke maatregelen kunnen het volgende omvatten:

• Lijsten van stoffen die zijn toegestaan bij het vervaardigen van materialen en voorwerpen.
• Lijsten van toegelaten stoffen in actieve of intelligente materialen en voorwerpen die met levensmiddelen in contact komen, of lijsten van actieve of intelligente voorwerpen en materialen en, indien nodig, bijzondere gebruiksvoorwaarden voor deze stoffen en/of de materialen en voorwerpen waarin zij zijn opgenomen.

Materialen, voorwerpen en stoffen met specifieke maatregelen omvatten die in onderstaande tabel:

Actieve materialen en voorwerpen mogen geen veranderingen in de samenstelling, smaak of geur van levensmiddelen veroorzaken, bijvoorbeeld door voedselbederf te verhullen, wat de consument zou kunnen misleiden. Intelligente materialen en voorwerpen mogen geen informatie over de toestand van de levensmiddelen geven die de consument kan misleiden.

Documentatie

Bij materialen bestemd om met levensmiddelen in contact te komen en waarvoor specifieke eisen gelden, moet een verklaring van overeenstemming zijn gevoegd. Deze specifieke eisen vallen momenteel onder de wetgeving voor actieve en intelligente materialen, materialen van kunststof, materialen van gerecycled kunststof, keramische voorwerpen en folie van geregenereerde cellulose zoals beschreven in de bovenstaande tabel.

Etikettering

De etikettering van, de reclame voor en de aanbiedingsvorm van materialen of voorwerpen mogen de consument niet misleiden.

• Actieve en intelligente materialen en voorwerpen moeten op adequate wijze zijn geëtiketteerd, zodat duidelijk is dat de materialen of voorwerpen actief en/of intelligent zijn.
• Actieve en intelligente materialen en voorwerpen die reeds met levensmiddelen in contact zijn, moeten op adequate wijze worden geëtiketteerd, zodat de consument de niet-eetbare delen kan identificeren.

Materialen en voorwerpen die bij levering of verkoop nog niet in contact zijn met levensmiddelen, dienen vergezeld te gaan van de onderstaande informatie. Deze kan worden vermeld op de materialen of voorwerpen, op hun verpakking of op etiketten die op de materialen of de verpakking daarvan zijn aangebracht:

1. De aanduiding 'voor levensmiddelen' of een specifieke aanwijzing voor het gebruik (zoals een wijnfles), dan wel het in bijlage II van de FCM-verordening van de EU afgebeelde symbool, tenzij de materialen of voorwerpen gelet op hun kenmerken duidelijk bestemd zijn om met levensmiddelen in contact te komen.
2. Eventuele speciale instructies die voor een veilig en passend gebruik moeten worden opgevolgd.
3. De naam of handelsnaam en, in beide gevallen, het adres of de statutaire zetel van de fabrikant, verwerker of verkoper die verantwoordelijk is voor de verkoop van het materiaal of het voorwerp in het Verenigd Koninkrijk, die tot het einde van de Brexit-overgangsperiode (31 december 2020) in de EU is gevestigd of na het einde van de Brexit-overgangsperiode in GB is gevestigd.
4. Voldoende etikettering om de traceerbaarheid van het materiaal of het voorwerp te garanderen.
5. In het geval van actieve materialen en voorwerpen:

• informatie over de toegestane gebruikswijze(n); en
• andere relevante informatie (zoals de naam en de hoeveelheid van de door het werkzame bestanddeel afgegeven stoffen).

Het doel van deze informatie is om exploitanten van levensmiddelenbedrijven die deze materialen en voorwerpen gebruiken in staat te stellen te voldoen aan:

• tot het einde van de Brexit-overgangsperiode (31 december 2020), alle andere relevante EU-bepalingen; of
• na het einde van de Brexit-overgangsperiode (31 december 2020), alle behouden EU-wetgeving of andere binnenlandse wetgeving van het Verenigd Koninkrijk; en/of
• alle andere bepalingen, met inbegrip van de bepalingen inzake de etikettering van levensmiddelen.

Deze informatie moet goed zichtbaar, duidelijk leesbaar en onuitwisbaar zijn, en in het geval van eis 1, 2 en 5, in een voor kopers gemakkelijk te begrijpen taal, wat in het geval van het Verenigd Koninkrijk Engels is.

Traceerbaarheid

Materialen en voorwerpen die in het Verenigd Koninkrijk worden verkocht, moeten identificeerbaar zijn aan de hand van een geschikt systeem dat traceerbaarheid mogelijk maakt door etikettering of relevante documenten of informatie.

Bedrijfsexploitanten moeten over systemen en procedures beschikken om bedrijven te identificeren van waaruit en waaraan materialen, voorwerpen, stoffen of producten zijn geleverd die vallen onder de VK-vereisten voor materialen die met levensmiddelen in contact komen.

Gelden er nog andere verplichtingen?

Producenten en distributeurs hebben ook verplichtingen op grond van de VK-Verordening 2005/1803 inzake algemene productveiligheid (GPSR). Raadpleeg de informatie over de GPSR op deze pagina.

Noord-Ierland

Houd er rekening mee dat vanaf 1 januari 2021 andere regels van toepassing zijn in Noord-Ierland als gevolg van het Northern Ireland Protocol. In het bijzonder:

• Je moet ervoor zorgen dat producten voldoen aan de EU-vereisten.
• Je bent verantwoordelijk voor het op de markt brengen van producten als je in de EU of Noord-Ierland gevestigd bent en je producten vanuit een land buiten de EU en Noord-Ierland (inclusief vanuit GB) verkoopt in Noord-Ierland. Producten die in Noord-Ierland worden verkocht, moeten worden voorzien van gegevens van elke in de EU of Noord-Ierland gevestigde entiteit die verantwoordelijk is voor het op de markt brengen van producten.

BREXIT: Richtlijnen van de regering van het Verenigd Koninkrijk

De regering van het Verenigd Koninkrijk heeft richtlijnen uitgebracht voor de verkoop van producten in GB en Noord-Ierland na Brexit. Deze richtlijnen bieden producenten en distributeurs informatie over nalevingsvereisten vanaf 1 januari 2021, waaronder:

• of je wettelijke verantwoordelijkheden veranderen als gevolg van Brexit;
• of je informatie over de importeur in GB moet verstrekken en hoe je dat moet doen (inclusief overgangsregelingen die gelden tot eind 2022);
• welk bewijsmateriaal vereist is om aan te tonen dat producten vóór het einde van de overgangsperiode in het Verenigd Koninkrijk of de EU zijn geplaatst;
• specifieke regels voor de verkoop van producten in Noord-Ierland.

We raden je aan om deze richtlijnen (zie koppeling hieronder) te bekijken, naast eventuele andere specifieke richtlijnen van de overheid van het Verenigd Koninkrijk die van toepassing zijn op je product. Raadpleeg je juridisch adviseur als je vragen hebt over hoe de wet- en regelgeving vanaf 1 januari 2021 van toepassing is op je producten.

GB:

• Productveiligheid en metrologie in GB na 1 januari 2021
• Verordening algemene productveiligheid - GB

Noord-Ierland:

• Productveiligheid en metrologie - Noord-Ierland
• Verordening algemene productveiligheid - Noord-Ierland

Aanvullende informatie

We raden je ten zeerste aan de volgende richtlijnen van de regering van het Verenigd Koninkrijk te bekijken voor meer informatie over de vereisten van het Verenigd Koninkrijk voor materialen die met levensmiddelen in contact komen: https://www.food.gov.uk/business-guidance/food-contact-materials

We raden je ook aan de Business Companion-website te bezoeken, waar je richtlijnen vindt over de regels van het Verenigd Koninkrijk voor productconformiteit: https://www.businesscompanion.info/en/quick-guides/food-and-drink/food-contact-materials